Człowiek w przystępnej cenie/ Urszula Jabłońska

Słowo tai oznacza człowieka wolnego. Tajlandia to kraj ludzi wolnych. Egzotyczny, daleki, nieznany. Większość osób będzie mogła powiedzieć tylko tyle, że stolicą Tajlandii jest Bangkok. I właściwie możemy zastanawiać się po co wiedzieć więcej? Po co pisać reportaż o Tajlandii, tak bardzo oddalonej od naszego ciepłego, bezpiecznego domku w Polsce? Urszula Jabłońska wychodzi nam na przeciw i to ona zaczyna zasypywać nas serią pytań: "Ile kosztuje człowiek? Czy kobieta ma być droższa niż mężczyzna? A dziecko? Liczyć je razem z kobietą czy nie? (...) Do 1905 roku zasady były określone prawem."

"Człowiek w przystępnej cenie" to reportaże pokazujące nam oblicza Tajlandii, o których za dużo się nie mówi w Polsce. O tych obliczach wiedzą niektórzy Tajowie, ale dobry obywatel tego kraju nigdy nie powie o nim złego słowa, żeby przypadkiem nie zostać obarczonym zarzutem: "Czy Ty jesteś prawdziwym Tajem?".

Zacznijmy więc od początku. Od problemu prostytucji, która jest tam prawnie zdelegalizowana. Na wielkim skrzyżowaniu w budce siedzi policjant strzegący praworządności, a tuż przed jego nosem turyści zostają zasypywani broszurami, które zawierają jednoznaczne oferty. Interesuje Cię kobieta? Mężczyzna? A może transseksualista? Każdy znajdzie coś dla siebie, a ta trzecia grupa coraz częściej się ujawnia malując usta czerwoną szminką i zakładając biustonosz na płaską klatkę piersiową (płaską? a może już powiększoną?). Bieda panująca w Tajlandii zmusza dziewczyny do podjęcia tego zawodu, powiem więcej, istnieje grupa aktywistek, która chce, aby prostytucja była legalna i żeby w stosunku do niej obowiązywały odpowiednie uregulowania prawne.

W kraju wolnych ludzi możecie kupić sobie również lalkę z duszą. Ot tak, na szczęście. Ale podróżując z nią samolotem, będziecie musieli kupić dodatkowy bilet, aby lalka mogła spokojnie przesiedzieć lot na miejscu przy oknie.

Urszula Jabłońska porusza wiele kontrowersyjnych wątków, sytuacji, o których nie pomyślałabym, że istnieją. Ale największą moją uwagę zwróciła reportażem o handlu ludźmi. Przez Tajlandię pewnego czasu przechodziła fala zaginięć, głównie mężczyzn. Znikali w różnych okolicznościach. Pijąc w barze, czekając na dworcu, wchodząc do toalety. Większość z nich nie została porywana, ale nakłoniona do pracy na statkach połowowych. Ciężka sytuacja materialna i obietnice jej natychmiastowej poprawy skłaniały ich do porzucenia dotychczasowego życia. Okazywało się jednak, że zaciągali dług, niemalże niemożliwy do spłacenia. Nie chce Wam zbyt dużo zdradzać, bo odbierze Wam to "przyjemność" (cóż, przyjemnością bym tego nie nazwała, raczej ogromne rozemocjonowanie, które towarzyszy czytaniu) z lektury.

I tu moje pytanie. Dlaczego? Dlaczego ludzie traktują innych jak własność? Dlaczego właściwie "robią" z nich swoich niewolników? Czemu nikt o tym nie mówi? Uważam, że takie sprawy powinny być nagłaśniane. Problem z problemem łamania praw człowieka jest taki sam od wielu lat. Mówi się o tym dopiero wtedy, gdy już się skończył lub dopiero, gdy ktoś o to zapyta. Bardzo nie chcę tajskich problemów porównywać do obozów koncentracyjnych, ale myślę, że to najlepiej zobrazuje to, co chce Wam przekazać. O tym też się nie mówiło. Bo właściwie, po co się mieszać do cudzych problemów? "Ludzie cierpią i tak było, jest i będzie.". Po co o czymś mówić, jeśli to nic nie zmieni? "Tajlandia jest tak daleko nas, a ja nie jestem w stanie nic zrobić, to i tak nie pomoże.". Myślę, że milczenie na temat takich spraw to ogromny problem naszej cywilizacji. Ktoś w tym momencie zmusza kobietę do prostytuowania się, inna opatruję łydkę całą w ranach po przypaleniu papierosem, mężczyzna próbuje uciec, gdy łódź cumuje do brzegu. Ale o tym się nie mówi. Bo po co?

Jeśli chcecie przeczytać coś, o czym nie dowiecie się z telewizji- sięgnijcie po tę książkę. Gdy macie ochotę dowiedzieć się czegoś o Tajlandii- sięgnijcie po tę książkę. A może macie ochotę na znakomity reportaż? Moja odpowiedź jest taka sama jak w poprzednich zdaniach. "Człowiek w przystępnej cenie" to poruszająca lektura, o której szybko nie zapomnę.